Woody Allen is een fenomeen. Al sinds de jaren ’60 levert hij per jaar gemiddeld tenminste 1 film af. Ondanks dat de producties in zijn inmiddels enorme oeuvre vaak nogal wisselend van kwaliteit kunnen zijn weet hij toch altijd een bepaalde standaard te halen. Ik kan me in ieder geval geen film van hem herinneren waarbij ik me verveelde.
Een groot deel van Allen’s films karakteriseren zich door extreem veel dialoog (vooral als Allen zelf speelt), veel intellectueel geouwehoer, grappen uit dezelfde categorie en de meeste films spelen zich af in een grote stad (veelal New York, maar recentelijk ook Londen, Barcelona en Parijs). Qua plot zien we veelal relaties en de daaruit voortkomende problemen, wat in sommige gevallen tot misdaad leidt.
Zijn grote doorbraak kwam in 1977 met Annie Hall die o.a. 4 Oscars wist te winnen (opmerkelijk: ‘Star Wars’ werd verslagen in de strijd om Beste Film). Annie Hall (Diane Keaton) gaat over.... Woody Allen en Diane Keaton! Zij hadden een tijd lang een relatie en de film lijkt over deze relatie te gaan. Allen speelt Alvy Singer, een joodse neurotische intellectueel die stand-up comedian is (hij speelt dus zichzelf aangezien Allen voordat hij films ging maken comedian was). We volgen het koppel in de ontwikkeling van hun relatie en hoe ze vele discussie’s over de meest bizarre onderwerpen voeren. Het is maar goed dat Allen’s films over het algemeen rond de 90 minuten duren, zowel om het script dun te houden (Allen moet toch de filmmaker zijn met de hoogste ‘text over screentime’ ratio) en om als kijker niet leeggezogen te worden.
.... I happen to have Mr. McLuhan right here |
Het toch dunne plot dient slechts als middel voor Allen om zijn vele grappen en filosofische inzichten met de kijker te delen. Hij doet dit niet alleen door de grappen in dialoog te verwerken maar weet ook op metafysisch niveau (hij neemt Annie bijvoorbeeld mee naar gebeurtenissen uit zijn jeugd) en via enkele filmtechnische trucs de kijker te plezieren. Zo doorbreekt Allen de zogenaamde ‘vierde wand’ en spreekt hij de kijker regelmatig toe.
Een van de meest memorabele scenes is toch wel die wanneer het stel Allen-Keaton in de rij staat voor bioscoopkaartjes en Allen zich doodergert aan zijn achterbuurman die beweert expert te zijn in de inzichten van mediawetenschapper Marshall McLuhan. Vervolgens tovert Allen McLuhan, tot nu toe niet zichtbaar in de scene, tevoorschijn. Deze absurde scene is typerend voor de gehele film. Allen beperkt zich geen moment tot de ‘filmische normen’ en speelt graag met het publiek. Dit zou voor veel films een enorme doodsteek kunnen zijn maar voor ‘Annie Hall’ werkt dit enorm verfrissend en vermakelijk voor de kijker, die zich overigens geen moment zorgen hoeft te maken niet gestimuleerd te worden. Zo zien we een scene waar Annie bij haar therapeut hun relatie bespreekt, om onderstimulatie te voorkomen gebruikt Allen een split-screen om zijn therapie sessie tegelijkertijd te tonen. Het hoogtepunt wat dit betreft is de scene waarin de dialoog tussen Allen en Keaton aangevuld wordt door ondertitels die hun ware gedachten en bedoelingen moet tonen:
Behalve bovengenoemde ongein is Annie Hall toch ook vooral de film met de vele filosofische en hilarische dialogen en one-liners die Allen veelal uit zijn werk als stand-up comedian heeft overgenomen:
“Don't you see the rest of the country looks upon New York like we're left-wing, communist, Jewish, homosexual pornographers? I think of us that way sometimes and I live here.”
“ I don't want to move to a city where the only cultural advantage is being able to make a right turn on a red light.”
Annie Hall is nog steeds Allen’s bekendste film. Of het ook zijn beste is valt te betwisten. Zijn oeuvre is inmiddels zo groot en op zijn manier divers dat het moeilijk is een beste aan te wijzen. Het lijkt alsof zijn films er nooit echt uit springen, maar altijd het verwachte niveau van vermaak en/of spanning leveren, zij het onder een zekere kwaliteits variatie. Ik kijk er in ieder geval toch elk jaar weer naar uit om Allen’s nieuwste te bekijken en de bekende elementen maken zijn films tot een comfortabele en vertrouwd prettige zit.
8/10
No comments:
Post a Comment